Andrew Jennings röportajı

FIFA’nın ipliğini pazara çıkaran üstad gazeteci Andrew Jennings’le Eurosport.com Türkiye için yaptığım röportajı ve ses kaydını aşağıda bulabilirsiniz:

2018 Dünya Kupası oylaması öncesi BBC’de yayınlanan belgeseliyle FIFA hakkındaki tüm yolsuzluk belgelerini döken Jennings, Eurosport.com Türkiye’den Dağhan Irak’ın sorularını yanıtladı. İskoç gazeteci, sıradaki belgeler ve planlarıyla ilgili çarpıcı açıklamalar da yaptı.

Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC) ve Dünya Futbol Federasyonları Birliği (FIFA)… Bu iki kurum, Olimpiyat ve Dünya Kupası gibi dünyanın en pahalı spor organizasyonlarından sorumlular. Kale gibi binaları, kendilerine tanınmış ayrıcalıkları ve on binlerce dolar maaş alan yöneticileri var. Ancak bu iki kurumun yöneticileri, 67 yaşındaki tonton bir İskoç’tan ölümüne korkuyorlar. Çünkü o adam, Andrew Jennings, hiç beklemedikleri anda karşılarına çıkıyor, elinde belgelerle sorular soruyor. Sponsorlardan, ihale verilen şirketlerden gelen kimi şaibeli ödemeleri ifşa ediyor. Dünya Kupası ev sahipliği oylamasına birkaç gün kala FIFA hakkındaki yolsuzlukları BBC ekranına taşımaktan çekinmiyor. Spor medyası söz konusu olduğunda araştırmacı gazeteciliğin bayrağını o taşıyor. FIFA binasına girmesi yasaklanan tek gazeteci Andrew Jennings’le Eurosport.com Türkiye adına konuştuk.

“Rüşveti biliyorlardı, çekilmediler”

İngiltere’nin favori gösterildiği 2018 Dünya Kupası oylamasında son sırada kalmasına neden olduğu iddia edilen “FIFA’nın Kirli Sırları” belgeselini sorduğumuzda söze “Biz işimizi yaptık. Belgeseli yayınladık, önemli olan da buydu” diyerek giriyor Jennings, “İngiltere’nin Dünya Kupası oylamasını kaybetmesiyle bizim hiçbir alakamız yok. Keşke olsaydı. Oylamanın sonucu aylar öncesinden belliydi. Geçtiğimiz hafta İngiliz basını, İngiltere Futbol Federasyonu’ndakilerin FIFA’nın 13 üyesinin satın alınabilir olduğunu bir yıldır bildiğini yazdı. Kuşkusuz bunu diğer adaylar, İspanyollar, Hollandalılar, Portekizliler de biliyordu. Bunu biliyorsanız adaylığınızı niye çekmiyorsunuz? Üyeler satın alınabiliyorsa ya bu işe bulaşmaz, çekilirsiniz ya da niyeti bozup o üyeleri satın almaya çalışırsınız. İkisini de yapmayıp bizi suçluyorsanız, aptallığınızı örtmeye çalışıyorsunuz demektir.”

“FIFA’daki yaşlılar hesap verecek”

Belgeselden sonra Afrika Futbol Konfederasyonu Başkanı Issa Hayatou’nun üyesi olduğu Uluslararası Olimpiyat Komitesi tarafından soruşturmaya alınmasını memmuniyet verici bulan Jennings, “Geçmişte o zamanki FIFA Başkanı Havelange’ın da rüşvet aldığını ve şimdiki başkan Blatter’in bunu bildiğini biliyoruz. Bu soruşturma bence futbol dışına da çıkmalı. Mesela Uluslararası Atletizm Birliği’nin (IAAF) başkanı Lamine Diack’ın da rüşvet belgeleri elimizde var. Önceki başkan Nebiolo’nun da aldığını biliyoruz ama henüz belgesine ulaşamadık” diyor. Futbolla ilgili ise “Bence bir patlama noktasına doğru gidiyoruz. Önümüzdeki FIFA Etik Komite toplantısında çok önemli gelişmeler olacak. Gerçi Sepp Blatter, bu komitenin işlev görememesi için başına Claudio Sulser’i getirdi ama üzerlerindeki baskı giderek artıyor. Bu yaşlı adamlar aç gözlü davrandılar ve hazmedebileceklerinden fazlasını yediler. Şimdi hesap verme zamanı yaklaşıyor” şeklinde konuşuyor.

“2022, son bir vurgun fırsatıydı”

Araştırmacı gazeteciliğe organize suç örgütlerini araştırarak başlayan Jennings, FIFA’nın bir organize suç örgütünün tüm vasıflarını taşıdığını iddia ediyor. Ünlü “Faul!” kitabının yazarının FIFA’nın 2018 ve 2022 oylamasını aynı anda yapması hakkında da iddiaları da var; “İkisini aynı anda yapmak istediler, çünkü 2022 oylaması zamanında yapılsaydı yarısının görevi bitmiş, öbür yarısı da ölmüş olacaktı. Sona yaklaşırken bir rüşvet daha kapmak istediler. 2022’nin ev sahibinin şu an belirlenmesinin tek nedeni bu. Kupanın Katar’a verilmesi ise tam bir şaka. Bunu Arap ya da Müslüman karşıtı olduğum için söylemiyorum, ben sıcak karşıtıyım. Şimdi “kışın yapalım” diyorlar. Bana söyleyin, hangi ülke kendi liginin Dünya Kupası için kışın ortasında altı hafta durmasına izin verir, ki bunun en az iki hafta kampı da olacak. İngiltere’de, Hollanda’da, Almanya’da taraftarlar “peki o zaman ligi, Avrupa Kupaları’nı kapatalım” derler mi? Sizin de Türkiye’de gayet iyi bir liginiz var, sizin hoşunuza gider mi? Bu yaşlılar ortalığı batırdılar ve 2022’de o pisliği kaldırmak için orada bile olmayacaklar.”

“Federasyonlara hesap sormalıyız”

Sözü ulusal federasyonlara getirdiğimizde, “hepsi hesap vermek zorunda” diyor Jennings. “Hepsine hesap sormak zorundayız. Bu düzeni destekliyorlar mı, yoksa bu düzene karşılar mı? Blatter’e oy verecekler mi, vermeyecekler mi? Karşı duramıyorlarsa gitsinler, yerine başkalarını bulalım. Bir ulusal federasyonun görevi ülkesindeki futbolu korumaktır. Ülkesindeki taraftarın çıkarına olmayan bir şeyi onaylayan federasyona hesap sorulmalıdır”

“Premier Lig, duvar ördü”

Türkiye’de, 1980’lerin İngiltere’sindeki düzenlemelere çok benzeyen yasal düzenlemeler hazırlandığını söylediğimizde tecrübeli gazeteci “İngiltere’de Premier Lig sisteminin kurulmasında TV patronu Rupert Murdoch’un hiç suçu yoktu, suç tamamen onun ekmeğine yağ süren federasyondaydı” diyor, “Adam futbolun insanların evine sızmasını sağlayacak koçbaşı olduğunu biliyordu. Bu yüzden futbola yatırım yaptı ve Premier Lig sistemini satın aldı. Federasyondakiler de kendi kendilerine inanılmaz maaşlar bağlayıp Murdoch’un gönderdiği her kağıda imza attılar. Artık taraftarlarla futbol arasında bir sınır var, ancak para öderseniz bu sınırı geçebiliyorsunuz. Bu nasıl çözülür bilmiyorum. Boykotun işe yaramayacağını biliyorum, çünkü insanlar sevdikleri takımları izlemek istiyor. Maalesef bir çözüm öneremiyorum.”

“Karşılarına dikilme zamanı”

Andrew Jennings, tüm dünyadaki kızgın taraftarları mücadeleye de çağırıyor. “Devrim yapamayız belki ama en kötü ihtimalle biraz eğleniriz” derken gülüyor, “İngiltere’de, Malezya’da, Hollanda’da, Türkiye’de taraftarlar tepkilerini ortaya koysunlar, sosyal medyayı kullansınlar, yerel medyayı kullansınlar. Yerel yöneticilerin, ulusal yöneticilerin karşısına dikilip sorular sorsunlar. Bu adamlar bunlarla nasıl baş edeceklerini bilemez.” Jennings, Şubat ayından itibaren dünya çapında özellikle genç taraftarları örgütleyerek Mayıs ayındaki FIFA Kongresi’ni baskı altına almaya çalışacak.