Yeni Şafak’ın Facebook’la imtihanı

Yeni Şafak’ın Facebook’la imtihanı

1994’te yayın hayatına başlayan Yeni Şafak gazetesi, AKP’nin iktidarı ele geçirmesinden önce uzun yıllar İslamcı gazeteler arasında nispeten daha soğuk kanlı, biraz daha entelektüel olma çabasında bir gazete olarak bilindi. Aslında bu durum 2000’lerin sonuna kadar da büyük ölçüde devam etti. Ancak AKP’nin TMSF aracılığıyla el koyduğu gazeteleri birer birer yandaş iş adamlarına dağıttığı dönemde, Yeni Şafak’ın çizgisinde de bir kayma görülmeye başlandı. Özellikle 2013 Haziran direnişleriyle beraber, Yeni Şafak tamamen AKP’nin hırçınlıklarını aktardığı bir yayın organına dönüştü. Kabataş Yalanı ve Dolmabahçe’de camide içki içildiği yalanıyla başlayan bu furya, gazetenin ünlü muhalif dilbilimci Noam Chomsky’nin adına bir röportaj uydurmasıyla doruğa çıktı. O kadar ki, gazete röportajın İngilizce metni diye içinde “milkport” gibi İngilizcede var olmayan kelimeler geçen Google Translate bir metin bile yayımladı. Bu tarihten sonra Yeni Şafak’ta çıkan yalan haber sayısı artık hesaplanacak boyutu aşmıştı.

Yeni Şafak en son Facebook sayfalarının kapatılmasıyla gündeme geldi. Gazeteye göre bu “tam anlamıyla sansür”dü, “uluslararası operasyon”du ve “yerli ve milli duruşu zayıflatmayı amaçlıyor”du. Twitter’daki bazı kullanıcıların iddiasına göre ise Yeni Şafak, Facebook’taki takipçi sayısını usülsüz olarak arttırmıştı ve bunu tespit eden Facebook sayfayı kapatmıştı.

Böyle bir iddia karşısında aslında yapılabilecek kimi doğrulama hamleleri var. Sonuçta dijital çağdayız ve pek çok istatistik elimizde mevcut. Bunlar arasında Facebook sayfa takipçi istatistikleri de var.

Google’un Yeni Şafak’ın Facebook sayfası kapatılmadan önce aldığı ön bellek kopyasına göre gazetenin sayfasının 9,692,809 takipçisi vardı. Kapatılan bir diğer sayfa Yeni Şafak Spor’un ise 1,816,247 takipçisi bulunuyordu.

Bunlar hiç kuşkusuz çok yüksek sayılar. Internet World Stats’a göre Türkiye’de (Kasım 2015 itibarıyla) 41 milyon Facebook kullanıcısı bulunuyor. Kaba bir hesapla her dört kullanıcının birinin Yeni Şafak takipçisi olması gerekiyor.

Oysa Ekim 2015’e ait bir listede Türkiye’de en popüler Facebook sayfaları arasında Yeni Şafak yok. Ekim ayında biraz daha az takipçisi bile olsa Yeni Şafak’ın rahatlıkla ilk beşte olması beklenirdi.

Ekim ayındaki bu sayıları Mart 2016 ile kıyasladığımızda Galatasaray’ın sayfasında %0.001 artış olmuş. Fenerbahçe’ninkinde ise %0.01 artış yaşanmış. Recep Tayyip Erdoğan sayfasında ise %0.08 artış var. Yeni Şafak’ın bu listede olmadığını düşünürsek, Ekim ayında sahip olabileceği takipçi sayısı maksimum 5 milyon 721 bin 085. Böyle olsa bile Yeni Şafak’ın kapanmadan önceki takipçi sayısına sahip olması için Ekim-Mart arası %69 takipçi artışı yaşamış olması gerekir. Bu çok anormal bir oran.

Başka sayılara bakalım.

Diğer bazı gazetelerin Facebook/Twitter takipçi oranlarını karşılaştırdığımızda, yandaş gazetelerin Facebook’ta daha etkili olduklarını, ana akımda denge olduğunu, muhalif gazetelerde ise Twitter’da etkinliğin daha fazla olduğunu görüyoruz. Bunun tek istisnası popülist muhalefet yapan Sözcü; Sözcü’nün Facebook’ta Twitter’dakinin üç katı takipçisi var.

Yeni Şafak’ın Facebook’ta Twitter’dakinin 18.4 katı takipçisi olması tabii ki anormal bir durum. Kendi çizgisinde yayın yapan Star ve Sabah bu oranın kenarından bile geçmiyor. Bir diğer enteresan sayı, Sabah’ın tirajı Yeni Şafak’ınkinin üç katı, Star’ın ise Yeni Şafak’la aynı olması. Yani bu iki benzer çizgide gazete, bayilerde en az Yeni Şafak kadar satıyor, Twitter’da da daha fazla takipçiye sahipler ama Facebook’ta Yeni Şafak’ın takipçi sayısı ikisinin toplamının neredeyse beş katı.

Yeni Şafak’ın dahil olduğu siyasi çizgiye bakınca da anormallikler dinmiyor. Recep Tayyip Erdoğan’ın 8 milyon 262 bin takipçisi var; AKP’nin 3 milyon 023 bin takipçisi var, Ahmet Davutoğlu’nun 1 milyon 598 bin takipçisi bulunuyor. Yeni Şafak’ın takipçi sayısı bunların da üstünde. Bu nasıl oluyor?

Facebook Türkiye, keyfi ve baskıcı uygulamalarıyla bizim de çok eleştirdiğimiz bir yapı. Daha önce pek çok sayfayı keyfi olarak kapattılar. Ancak Yeni Şafak’ın durumunda bu yazıda bahsettiğimiz anormalliklerin Facebook’un dikkatini çekmemiş olmasına imkan yok. Eğer Yeni Şafak’ın bu anormalliklere, mesela altı ayda takipçi sayısının nasıl en az %69 arttığına, Facebook’ta Twitter’dakinin nasıl 18.4 katı takipçiye nasıl olduğuna, Recep Tayyip Erdoğan’dan bile daha fazla nasıl takipçiye sahip olduğuna dair bir açıklaması varsa buyursunlar dinleyelim; mantıklı gelirse tabii ki Facebook’a karşı onlara destek veririz. Ama bir açıklamaları yoksa, en iyisi bizim adımıza bir destek mektubu döşensinler. Nasılsa başkasının ağzından sahte metin yazmak yapmadıkları iş değil.